Mô hình nến, làm thế nào để giao dịch theo?

Dựa trên dữ liệu lịch sử, việc phát hiện ra nến Nhật có thể được truy ngược về thế kỷ 18. Tuy nhiên, khái niệm này trở nên phổ biến ở phương Tây vào những năm 90 nhờ Steve Nison và cuốn sách của ông mang tên Japanese Candlestick Charting Techniques. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những kiến thức cơ bản của nến Nhật và thảo luận về các mô hình nến phổ biến nhất. Tất nhiên, các mô hình nến chỉ là một trong những khái niệm cơ bản của phân tích kỹ thuật và nên được sử dụng như một yếu tố bổ trợ trong phân tích kỹ thuật. Giao dịch trên thị trường tài chính là một quá trình phức tạp và đòi hỏi phân tích sâu cùng với kiến thức chuyên sâu về thị trường.

Nguồn: https://ftmo.com/en/how-to-trade-candlestick-patterns/

Cơ bản về nến

Nến Nhật, giống như biểu đồ thanh, mô tả hoàn hảo 4 thông tin quan trọng về giá trong một khoảng thời gian nhất định. Chúng hiển thị giá OHLC (mở cửa, cao nhất, thấp nhất, đóng cửa) rất quan trọng để hiểu hành vi và sự biến động của giá, với một điểm khác biệt nhỏ. Nến Nhật có thể mang lại một sự biểu thị cảm xúc hơn về giá. Ở bên trái (màu xanh lá), chúng ta có thể thấy nến tăng giá (bullish candlestick). Bóng nến hướng xuống dưới được gọi là bóng nến dưới hoặc bóng thấp, và đầu của bóng đại diện cho mức giá thấp nhất. Điểm bắt đầu của hình chữ nhật từ dưới lên là giá mở cửa. Điểm kết thúc của hình chữ nhật ở phía trên là giá đóng cửa. Nến tăng giá thường được tô màu xanh lá, báo hiệu rằng giá đã tăng.

Ngược lại, chúng ta có nến giảm giá (bearish candlesticks), hoàn toàn trái ngược với nến tăng giá. Giá mở cửa là điểm bắt đầu ở phía trên của hình chữ nhật, và giá đóng cửa là điểm kết thúc ở phía dưới của hình chữ nhật. Phần thân nến, tức kích thước của hình chữ nhật, biểu thị sự tăng/giảm giá. Màu sắc của nến giảm giá thường mặc định là màu đỏ, tuy nhiên, điều này cũng phụ thuộc vào sở thích của mỗi người.

Mẫu nến đơn

Trong số các mô hình nến đầu tiên, chúng ta có các mô hình nến đơn, được chia thành mô hình nến tăng và mô hình nến giảm. Thông thường, khi các mô hình này xuất hiện trên thị trường, chúng cung cấp tín hiệu rằng giá có thể đảo chiều tại một thời điểm nhất định. Tất nhiên, các mô hình nến không thể được xem như sự xác nhận tuyệt đối cho các dự đoán giá và cần được sử dụng kết hợp với các công cụ phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản khác. Các mô hình nến tăng phổ biến nhất bao gồm Hammer (nến búa), Inverted Hammer (nến búa ngược), Dragonfly Doji (nến chuồn chuồn) và Bullish Spinning Top (nến quay tăng giá). Sau một đợt giảm giá liên tiếp, sự xuất hiện của những cây nến này thường báo hiệu một khả năng đảo chiều giá. Mô hình nến Hammer và Inverted Hammer, như tên gọi, có thân và bóng nến được hình dạng giống như cây búa. Dragonfly Doji có thân rất ngắn và bóng dưới dài, trong khi Bullish Spinning Top có thân hình vuông với hai bóng cân đối ở cả phía trên và phía dưới.

Ngược lại, các mô hình nến giảm đơn cung cấp tín hiệu về sự đảo chiều giá theo hướng giảm, thường xuất hiện sau một đợt tăng giá liên tiếp. Nếu những mô hình này không xuất hiện sau một đợt tăng giá liên tiếp, các điều kiện sẽ không được đáp ứng, tín hiệu không rõ ràng và không thể được coi là hợp lệ. Các mô hình nến giảm đơn phổ biến nhất bao gồm Hanging Man (nến treo cổ), Shooting Star (nến sao băng), Gravestone Doji (nến bia mộ) và Bearish Spinning Top (nến quay giảm giá). Hình dạng của Hanging Man và Shooting Star, như bạn có thể thấy, rất giống với Hammer, tuy nhiên, có những điểm khác biệt lớn. Sự khác biệt chính là Hanging Man và Shooting Star là các mô hình nến giảm, có nghĩa là, trái ngược với Hammer và Inverted Hammer (là nến tăng), giá mở cửa của Hanging Man và Shooting Star nằm ở phía trên thân nến và giá đóng cửa nằm ở phía dưới thân nến. Điều này cũng tương tự với mối quan hệ giữa Gravestone Doji và Dragonfly Doji, cũng như Bearish Spinning Top và Bullish Spinning Top.

Mẫu nến đôi

Tiếp theo, chúng ta có các mô hình nến đôi. Trong số các mô hình nến tăng, có các mô hình Bullish Kicker, Bullish Engulfing, Bullish Harami, Piercing Line và Tweezer Bottom. Mô hình Bullish Kicker được đặc trưng bởi một khoảng trống (gap) hướng lên trên, đây là tín hiệu mạnh cho thấy giá có thể tiếp tục xu hướng tăng. Bullish Engulfing xuất hiện trên biểu đồ với một nến tăng có thân dài hơn so với nến trước đó. Khi những nến này xuất hiện cùng nhau, chúng thường báo hiệu xu hướng tăng.

Tiếp theo là mô hình Bullish Harami, bắt đầu với một nến giảm dài, sau đó là một nến tăng có thân ngắn hơn nến giảm trước đó. Mô hình Piercing Line bắt đầu với một nến giảm, và giá mở cửa của nến tăng tiếp theo thấp hơn giá đóng cửa của nến giảm trước đó. Nến thứ hai phải đóng cửa trên điểm giữa của nến đầu tiên. Cuối cùng là mô hình Tweezer Bottom, thường được nhận biết bởi hai đáy gần như hoặc chính xác ở cùng mức giá. Nến đầu tiên là nến giảm, và nến thứ hai là nến tăng, có nghĩa là giá đóng cửa của nến đầu và giá mở cửa của nến sau gần như hoặc chính xác ở cùng mức. Cả hai nến không có bóng dưới nhưng có bóng trên.

Tiếp theo là các mô hình nến đôi giảm. Các mô hình này bao gồm Bearish Kicker, Bearish Engulfing, Bearish Harami, Dark Cloud Cover và Tweezer Top. Mô hình Bearish Kicker rất giống với Bullish Kicker nhưng ở chiều ngược lại, được đặc trưng bởi một khoảng trống (gap) hướng xuống, là tín hiệu mạnh cho thấy giá bắt đầu xu hướng giảm. Bearish Engulfing bắt đầu với một nến tăng, tiếp theo là một nến giảm có thân dài hơn nến tăng trước đó.

Một mô hình khác là Bearish Harami, thường bắt đầu với một nến tăng có thân dài hơn nến giảm tiếp theo. Nến giảm sau đó mở cửa và đóng cửa trong phạm vi thân của nến tăng trước đó. Một mô hình nến đôi phổ biến khác là Dark Cloud Cover, bắt đầu với một nến tăng, sau đó là một nến giảm mở cửa cao hơn giá đóng cửa của nến tăng trước đó. Nến thứ hai đóng cửa dưới điểm giữa của nến tăng trước.

Cuối cùng là mô hình Tweezer Top. Đặc điểm của mô hình này giống với Tweezer Bottom nhưng khác biệt chính là nến đầu tiên là nến tăng và nến thứ hai là nến giảm. Chúng thường không có bóng trên nhưng có bóng dưới.

Mẫu nến ba

Các mô hình nến ba là những mô hình bao gồm ba cây nến. Khi những mô hình này hình thành, chúng thường được coi là tín hiệu mạnh nhất về các biến động giá tiếp theo, trái ngược với các mô hình nến đơn và đôi, vốn đôi khi có thể cung cấp tín hiệu sai.

Các mô hình nến ba tăng giá phổ biến nhất bao gồm Morning Star (sao mai), Bullish Abandoned Baby (nến con bỏ rơi tăng), Three White Soldiers (ba chàng lính trắng), Three Line Strike (đột phá ba dòng), và Morning Doji Star (sao mai doji).

Trong số các mô hình nến ba giảm giá, có Bearish Abandoned Baby (nến con bỏ rơi giảm), Three Black Crows (ba con quạ đen), Evening Doji Star (sao hôm doji), Evening Star (sao hôm), và Three Line Strike (đột phá ba dòng).

Như bạn có thể thấy trong hình, các mô hình này báo hiệu sự đảo chiều của xu hướng.

Kết luận

Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về những kiến thức cơ bản của mô hình nến Nhật cũng như các mô hình nến phổ biến nhất hiện nay. Tất nhiên, nội dung trong bài viết này không nên được coi là lời khuyên đầu tư/giao dịch. Những kỹ thuật này chỉ nên được sử dụng kết hợp với các công cụ phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản khác.

Ví dụ, nếu Chỉ số Đô la Mỹ (Dollar Index) có xu hướng tăng mạnh do Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) tăng lãi suất, các mô hình nến đảo chiều xu hướng có thể không phải là tín hiệu đủ mạnh để vào lệnh bán khống trên Chỉ số Đô la Mỹ, mà ngược lại, có thể phù hợp hơn để chờ một đợt điều chỉnh trước khi tiếp tục theo xu hướng.

Có những nhà giao dịch sử dụng kỹ thuật mô hình nến như công cụ hỗ trợ cho phân tích kỹ thuật của họ. Tuy nhiên, cũng có những nhà giao dịch cho rằng các mô hình này không hiệu quả và không bao giờ sử dụng chúng. Mặc dù vậy, nến Nhật và các mô hình nến đã được các nhà giao dịch sử dụng trong hàng trăm năm qua, và dù có những ý kiến trái chiều, chúng vẫn là một trong những khái niệm cơ bản của phân tích kỹ thuật.